Từ Điển Tác Phẩm Kinh - Luật - Luận Phật Học Việt Nam (Thích Hạnh Thành)
Từ điển này chỉ biên soạn những tác phẩm Kinh-Luật-Luận do chư Tôn đức Tăng Ni, dịch giả, học giả, giới tri thức Phật giáo dịch, chú giải, giảng giải,… sang Việt ngữ. Từ điển đã biên soạn hầu như tất cả những tác phẩm Kinh-Luật-Luận được dịch ra chữ Quốc ngữ đã có mặt ở Việt Nam từ khởi thủy cho đến hiện nay. Có thể, một trong những tác phẩm Kinh điển được dịch ra Việt ngữ và xuất bản sớm nhất đó là vào năm 1934, Kinh A-di-đà – Hồng Danh – Vu Lan do Hội Nam kỳ Nghiên cứu Phật học ấn hành, và chúng tôi biên soạn các tác phẩm được xuất bản hoặc tái bản cho đến năm 2021, như Kinh Vô Lượng Thọ Như Lai do HT. Thích Trí Tịnh dịch (tái bản), Nxb Đà Nẵng. Đồng thời, chúng tôi cũng có đối chiếu với Mục lục Đại Tạng Kinh Tiếng Việt do Nguyễn Minh Tiến biên soạn, để cập nhật tất cả những Kinh luận trong Đại Tạng Kinh đã được dịch sang Việt ngữ và xuất bản.
Về cơ quan xuất bản, những tác phẩm trước năm 1981 thì ghi rõ: Nhà xuất bản, Nhà in, Hệ phái, Chùa và Giấy phép xuất bản (nếu có); từ sau năm 1981 thì tác giả chỉ ghi một cơ quan pháp lý cho phép xuất bản như Thành hội Phật giáo, Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam hay Nhà xuất bản. Và về việc chú thích, năm sinh và viên tịch của chư Tôn đức, dịch giả thì chúng tôi căn cứ vào bộ Tiểu sử Danh Tăng Việt Nam thế kỷ XX, 3 tập, do Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam thực hiện, Tỳ-kheo Thích Đồng Bổn chủ biên.
Trong phạm vi giới hạn cũng như khả năng cho phép của tác giả, Từ điển này chỉ biên soạn, xác nhận về tính lịch sử hiện hữu tồn tại của tác phẩm, còn về giá trị nội dung, tiêu chuẩn đúng tinh thần của Tam tạng Kinh điển Phật giáo, thì xin để dành cho các nhà nghiên cứu Kinh tạng, những công trình nghiên cứu chuyên môn về Tam tạng Thánh điển Phật giáo.
Kết cấu của Từ điển này gồm có 4 phần:
1. Tác phẩm Kinh điển: Trên 1.130 tác phẩm, bao gồm các loại:
- Kinh dịch (chánh văn): Kinh Trường Bộ, Kinh Trung Bộ, Kinh Tăng Chi Bộ, Kinh Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm, Kinh Dược Sư, Kinh Duy-ma-cật, Kinh Đại Bát Niết-bàn,…
- Kinh dịch và giảng giải: Kinh Diệu Pháp Liên Hoa giảng giải, Kinh Duy-ma-cật giảng giải, Bát-nhã Tâm Kinh giảng giải, Kinh Pháp Bảo Đàn giảng giải, Kinh Thủ Lăng Nghiêm giảng giải,…
- Giới Kinh, Bồ-tát Giái Kinh, Kinh Mười giới và các Oai nghi của Sa-di, Kinh Phạm Võng Bồ-tát Giới, Kinh Ưu-bà-tắc Giới, Tỳ-kheo Giới Kinh,…
- Kinh luận: Luận Kinh Kim Cương Bát-nhã Ba-la-mật, Luận Kinh Thập Địa, Luận Kinh Vô Lượng Thọ, Luận về Kinh Đại Trang Nghiêm,…
- Chú giải Kinh: Chú giải Kinh Pháp Cú, Chú giải Bổn Sanh Kinh, Chú giải Kinh Di Giáo, Chú giải Kinh Phạm Võng…
- Lược giải Kinh: Lược giải Kinh A-di-đà, Lược giải Kinh Duy-ma, Lược giải Kinh Hoa Nghiêm, Lược giải Kinh Địa Tạng,…
- Nghiên cứu Kinh: Nghiên cứu Kinh Hoa Nghiêm, Nghiên cứu Kinh Lăng-già, Nghiên cứu Kinh Pháp Hoa,…
- Đại cương Kinh: Đại cương Kinh Hoa Nghiêm, Đại cương Kinh Tạp A-hàm, Đại cương Kinh Tăng nhất A-hàm,…
- Tác phẩm Kinh diễn văn vần và thi hóa: Có 40 tác phẩm, tiêu biểu như: Kinh Vu Lan và Báo hiếu, Hội Hoa Đàm – Kinh Hiền, Qua Suối Mây Hồng – Kinh Ngọc, Lời vàng Vi diệu, Kinh Tụng diễn ca tuyển tập, Trường ca Kinh Sa-môn quả,…
2. Tác phẩm Luật: Có trên 240 tác phẩm, bao gồm các loại:
- Giới luật dịch (chánh văn): Giới bản Tỳ-kheo, Bồ-tát giới, Tứ Phần Luật, Luật Ma-ha Tăng kỳ, Tứ Phần Tỳ-kheo Ni giới bổn, Thức-xoa-ma-na Ni giới bổn,…
- Căn bản Giới luật: Căn bản Thuyết Nhất thiết Hữu bộ Bách nhất Yết-ma, Căn bản Thuyết Nhất thiết Hữu bộ Tỳ-nại-da tạp sự, Căn bản Giới Bồ-tát của Phật giáo Tây Tạng,…
- Giới Luật lược giải: Sa-di Luật giải, Sa-di Luật nghi yếu lược, Luật Tứ phần Bổn giới Tỳ-kheo Ni lược ký,…
- Giới Luật thiết yếu: Trùng Trị Tỳ-ni sự nghĩa tập yếu, Tỳ-ni Nhật dụng thiết yếu, Yết-ma yếu chỉ, Giới Luật học cương yếu, Luật học Tinh yếu,…
3. Tác phẩm Luận: Trên 330 tác phẩm, bao gồm các thể loại:
- Luận dịch (chánh văn): Luận Đại Trí độ, Luận Du-già-sư-địa, Luận Thành Duy thức, Luận Trung quán,…
- Luận dịch và giảng giải: Luận Đại thừa Khởi tín giảng giải, Trung Luận giảng giải, Thắng Pháp Tập yếu luận hậu sớ giải, Triệu Luận lược giải,…
- Luận (Phật giáo Nam truyền): Bộ Nguyên chất ngữ-Bộ Nhân chế định, Bộ Ngữ tông, Bộ Pháp tụ, Bộ Phân tích, Bộ Song đối – Tạng Vô Tỷ Pháp,…
- Luận Đại thừa: Luận Đại thừa Khởi tín, Luận Đại thừa Trăm pháp Minh môn, Luận bản Nhiếp Đại thừa, Luận Thành Duy Thức, Luận Đại thừa tập Bồ-tát học,…
- Luận sử: Việt Nam Phật giáo Sử Luận, Ấn Độ Phật giáo Sử Luận,…
4. Phụ lục: Có 6 phần, I. Những tác phẩm Kinh-Luật-Luận trên các trang Website Phật giáo; II. Ngữ lục; III. Từ điển (Phật học Việt Nam), IV. Mục lục Dịch giả-soạn giả của tác phẩm, V. Bảng Tra cứu phân loại tác phẩm, VI. Mục lục Nhà in-Nhà xuất bản tiêu biểu.
Xem thêm & nguồn:
https://tangthuphathoc.net/tu-dien-tac-pham-kinh-luat-luan-phat-hoc-viet-nam/